Sucha skóra: przyczyny i zapobieganie

Sucha, słabo odżywiona skóra nie spełnia swojej funkcji barierowej. Pierwsze oznaki suchej skóry to nieprzyjemne uczucie ściągnięcia na twarzy i innych częściach ciała – często towarzyszy temu łagodne lub silne swędzenie lub pieczenie. Skóra jest szorstka w dotyku, ma tendencję do łuszczenia się lub przypomina wyglądem skórę węża.

Drobne pęknięcia i brak elastyczności mogą prowadzić do nieregularności na powierzchni skóry i bolesnych stanów zapalnych – a nawet egzemy. Dermatolodzy określają „suchą skórę” jako kserozę i rozróżniają jej następujące stopnie:

• Skóra sucha lub odwodniona: często stan przejściowy, któremu towarzyszy uczucie ściągnięcia i tendencja do lekkiego łuszczenia się.
• Skóra bardzo sucha: wyraźne uczucie ściągnięcia, któremu towarzyszą silne łuszczenie się i drobne pęknięcia skóry.
• Kseroza przedatopowa: występowanie suchych miejsc na skórze, które są wyraźnie widoczne z powodu podrażnienia i zauważalnie szorstkie.

Istnieje wiele przyczyn suchej skóry. Czynniki zewnętrzne – takie jak silne promieniowanie UV, zimne, suche powietrze, zbyt częste mycie lub stosowanie agresywnych mydeł i żeli pod prysznic mogą powodować suchość skóry. Osoby uprawiające sport często biorą prysznic, dlatego ich skóra ma tendencję do przesuszania. Także pływanie w słonej i chlorowanej wodzie zalicza się do aktywności, które sprzyjają utracie wilgoci ze skóry.

U niektórych suchość skóry jest uwarunkowana genetycznie. U innych tendencja do przesuszania się skóry pojawia się wraz z wiekiem – ze względu na niedoczynność gruczołów potowych i łojowych oraz niższe tempo odnowy komórek. Jest to element naturalnego procesu: w miarę upływu czasu warstwa rogowa skóry staje się grubsza, a naskórek cieńszy.

Do suchości skóry mogą również prowadzić zmiany hormonalne i nadmierny stres – często towarzyszy temu ciągły świąd, który działa na nerwy i ma negatywny wpływ na jakość snu i zdolność koncentracji.

Jeśli znasz czynniki drażniące, które powodują suchość skóry, powinnaś ich w miarę możliwości unikać, a najlepiej całkowicie wyeliminować.

Suchą skórę lub kserozę jako typ skóry można łatwo pomylić ze skórą odwodnioną, z którą mamy do czynienia głównie zimą w wyniku kontaktu z suchym i zimnym powietrzem na zewnątrz lub suchym, ogrzewanym powietrzem w pomieszczeniach:

• Sucha lub bardzo sucha skóra jako typ skóry: trwały stan z uczuciem ściągnięcia na twarzy i ciele, delikatną, zaczerwienioną skórą i szorstką powierzchnią skóry spowodowaną brakiem nawilżenia i lipidów.
• Skóra odwodniona: tymczasowy stan spowodowany nadmierną utratą wody i słabym zatrzymywaniem wilgoci w skórze.

Skóra odwodniona może występować w przypadku każdego rodzaju skóry – np. mieszanej lub tłustej – i w każdym wieku. Ważne jest, aby przy pierwszych oznakach odwodnienia działać natychmiast i dostarczyć suchym partiom skóry tak potrzebnego nawilżenia za pomocą wysokiej jakości kremów i balsamów.

Sucha skóra, która jest widocznie zaczerwieniona, podrażniona i podatna na stany zapalne, może wskazywać na choroby skóry, które wymagają opieki lekarza dermatologa i specjalnego leczenia. Do najczęstszych z nich zaliczają się:

Ta nawracająca choroba skóry ma charakter przewlekły, nie jest zaraźliwa i w większości przypadków stanowi nadwrażliwą reakcję układu odpornościowego na alergeny, takie jak pyłki, sierść zwierząt, żywność lub roztocza kurzu domowego. Szacuje się, że na atopowe zapalenie skóry cierpi do 15% populacji we wszystkich grupach wiekowych, od niemowląt po osoby starsze.

Podstawowa terapia polega na intensywnym nawilżaniu suchej i zaczerwienionej skóry oraz unikaniu drażniących produktów do pielęgnacji. Chłodzące okłady i zimne prysznice, a także strategie relaksacyjne – przede wszystkim progresywna relaksacja mięśni i trening autogenny – pomagają poradzić sobie z często bardzo silnym świądem towarzyszącym tej chorobie. Akupunktura może również złagodzić swędzenie i zapobiec drapaniu skóry, które sprzyja wnikaniu zarazków. O zewnętrznym i wewnętrznym leczeniu farmakologicznym decyduje lekarz dermatolog.

Przewlekła, zapalna choroba skóry, jaką jest trądzik różowaty, objawia się wyraźnymi czerwonymi plamami, zwłaszcza na nosie i policzkach, krostami, widocznymi, poszerzonymi naczynkami krwionośnymi oraz zaognionymi pęcherzykami i wypryskami na twarzy. Niekiedy dochodzi do przerostu tkanki – głównie w okolicy nosa – dotknięte obszary skóry są pogrubione, a pory rozszerzone. Innym objawem są piekące, swędzące, zaczerwienione i wrażliwe na światło oczy, które mają tendencję do stanów zapalnych.

Podobnie jak atopowe zapalenie skóry, trądzik różowaty może występować epizodycznie i często jest dziedziczny. Inne czynniki, które mogą wywołać tę chorobę skóry, to ekstremalne ciepło i zimno, promieniowanie UV, stres, niezdrowa dieta i nikotyna. Trądzik różowaty częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. U większości osób objawy obserwuje się po raz pierwszy między 30. a 50. rokiem życia. Osoby dotknięte trądzikiem różowatym muszą pamiętać o dokładnym oczyszczaniu skóry, delikatnej pielęgnacji skóry i odpowiedniej ochronie przeciwsłonecznej.

Ta forma zapalenia skóry objawia się wysypką skórną, która rozprzestrzenia się głównie wokół ust (okołoustnie), ale może również występować w innych partiach twarzy. Dermatoza dotyka głównie kobiety w wieku od 16 do 45 lat. Przyczyna okołoustnego zapalenia skóry nie jest znana, ale uważa się, że jest ono związane z nadmiernym stosowaniem kosmetyków lub produktów do pielęgnacji i makijażu, które są nieodpowiednie dla danego typu skóry. Podejrzewa się również, że występowaniu wysypki zapalnej skóry sprzyjają stres, zaburzenia równowagi hormonalnej i promieniowanie UV. Nawet nieodpowiednie kremy nawilżające mogą nasilać uczucie pieczenia lub ściągnięcia skóry oraz podrażnienia towarzyszące dermatozie.

W przypadku wystąpienia objawów należy odstawić wszystkie używane produkty kosmetyczne i obserwować, czy zmiany skórne ustąpią w ciągu najbliższych tygodni, a może dzięki tak zwanej terapii zerowej nawet całkowicie znikną. W ciężkich przypadkach konieczna jest konsultacja z dermatologiem w celu ustalenia sposobu leczenia.

Sucha skóra twarzy może występować w przypadku różnych typów skóry, w tym skóry mieszanej. Ważne jest, aby znać swój typ skóry i znaleźć idealny zestaw produktów pielęgnacyjnych, które dostarczą skórze wszystkich składników aktywnych, których potrzebuje:

Wbrew oczekiwaniom sucha skóra tłusta – pomimo oleistego połysku – jest raczej szorstka, a nawet się łuszczy. Jest to uwarunkowane zaburzonymi proporcjami lipidów i wody w skórze. Ten typ skóry charakteryzują rozszerzone, wyraźnie widoczne pory, zaskórniki, zaczerwienienia i małe grudki sebum.

Skóra sucha i wrażliwa jest szorstka i popękana. Towarzyszy jej uczucie ściągnięcia, swędzenie, pieczenie, mrowienie i zaczerwienienie. Ze względu na zaburzenia bariery skórnej wskutek zbyt małej ilości lipidów i substancji wiążących wilgoć nie spełnia skutecznie swojej funkcji ochronnej i jest bardziej podatna na negatywne wpływy środowiska, a także substancje zapachowe, konserwanty i barwniki.

Aby sucha skóra nabrała elastyczności, należy przywrócić jej odpowiednie nawilżenie i zabezpieczyć przed dalszą utratą wody. Natłuszczające i nawilżające produkty pielęgnacyjne, takie jak kremy, balsamy, żele, lotiony i maseczki nawilżające, odżywiają suchą skórę i poprawiają jej wygląd. Mocznik jest doskonałym środkiem nawilżającym, który zatrzymuje wodę w skórze i wspomaga regenerację uszkodzonej bariery skórnej. Po przywróceniu naturalnej funkcji ochronnej skóry, cera wygląda zdrowo, a skóra zyskuje elastyczność. Znika dokuczliwe uczucie ściągnięcia, podobnie jak swędzenie i pieczenie.

Produkty pielęgnacyjne z mocznikiem nadają się również do nawilżania tych partii ciała, które ze względu na mniejszą ilość gruczołów łojowych mają tendencję do przesuszania się.

Suchą skórę przed pójściem spać należy dokładnie oczyszczać z potu, martwego naskórka, zanieczyszczeń środowiskowych, mikroorganizmów i makijażu. Podczas kąpieli i prysznica woda nie powinna być zbyt gorąca, a czas mycia – nawet jeśli jest to trudne – należy skrócić do minimum.

Sucha skóra jest wrażliwa na drażniące składniki aktywne. Wybieraj delikatne i przyjazne dla skóry produkty pielęgnacyjne – bez alkoholu, substancji zapachowych, olejków eterycznych i perfum – które są specjalnie dostosowane do potrzeb suchej skóry. Powinnaś również zrezygnować z peelingów fizycznych z podrażniającymi skórę kryształkami soli i cukru. Lepiej stosować łagodne peelingi chemiczne – np. z aktywnym kwasem salicylowym – które delikatnie usuwają martwe komórki naskórka i działają przeciwzapalnie. Peelingi z kwasem mlekowym i peelingi z polihydroksykwasami wzmacniają również barierę ochronną skóry i poprawiają nawilżenie skóry.

Do pielęgnacji skóry po oczyszczeniu idealne są produkty o neutralnym pH i działaniu przeciwzapalnym, które dzięki lekkiej konsystencji można łatwo rozprowadzić na suchych partiach skóry:

• Krem na noc: niezbędny do regeneracji i intensywnej pielęgnacji skóry podczas snu dzięki odżywczym i nawilżającym składnikom aktywnym
• Serum: dostarcza w skoncentrowanej formie nawilżające i wzmacniające składniki aktywne i szybko wchłania się w górne warstwy skóry
• Krem do twarzy: nawilża, chroni przed wpływem środowiska zewnętrznego i koi skórę, aktywne składniki przeciwutleniające zwiększają odporność
• Krem pod oczy: wysokiej jakości składniki redukują suche zmarszczki i oznaki zmęczenia uwarunkowane suchą skórą pod oczami

Aby nie podrażniać dodatkowo suchej skóry, upewnij się, że jest ona dobrze przygotowana pod makijaż. Stosuj krem nawilżający na dzień i podkład nawilżający, który utrwala makijaż, i używaj nawilżających, wodoodpornych kosmetyków kolorowych. Dzięki temu nie będziesz musiała wielokrotnie poprawiać makijażu w ciągu dnia, co wiązałoby się z jeszcze większym podrażnieniem skóry. Najlepiej sprawdzają się kosmetyki do makijażu z naturalnymi składnikami w postaci kremu, żelu i fluidu, np. podkład w płynie. Są one wyjątkowo delikatne dla suchej, podrażnionej skóry.