Jak wzmocnić barierę ochronną skóry?

Barierę ochronną skóry - często nazywaną po prostu barierą skórną - tworzą zewnętrzne warstwy komórek Twojej skóry. Naukowo określa się ją mianem stratum corneum. Nasza skóra składa się z kilku warstw, przy czym najbardziej zewnętrzną warstwę rogową tworzą już martwe komórki rogowe. Naturalnie występujące w skórze tłuszcze (lipidy) działają niczym spoiwo i utrzymują te komórki rogowe razem. Ponadto lipidy zapobiegają przenikaniu do skóry obcych substancji z zewnątrz oraz nadmiernej utracie wody przez organizm. Złożone mechanizmy służą do regulacji temperatury ciała, poziomu nawilżenia i odporności.

Przy nienaruszonej barierze skórnej skóra jest elastyczna i miękka w dotyku. Często zdrowa skóra delikatnie się błyszczy. Nienaruszona bariera skórna działa jak swoista tarcza, tzn. czynniki zewnętrzne, takie jak ciepło, zimno lub kontakt z różnymi substancjami w niewielkim stopniu mogą jej zaszkodzić. Naturalnie występujące w skórze lipidy można jednak wypłukać poprzez częste mycie mydłem, długie kąpiele w wannie lub pod prysznicem w gorącej wodzie, a także kontakt z różnymi środkami takimi jak roztwory dezynfekujące. Skóra jest wtedy sucha w dotyku, napięta i może być bardziej wrażliwa. Regeneruje się częściowo samoistnie. Proces ten można wspomagać zewnętrznie i od środka.

Oprócz bariery skórnej, która znajduje się w najwyższych warstwach komórek, Twoja skóra tworzy na powierzchni ochronny film hydro-lipidowy. Warstwa ta jest naturalnym kwaśnym płaszczem ochronnym i składa się z potu, tłuszczów, aminokwasów i zrogowaciałych komórek. W zależności od partii ciała, ten kwaśny płaszcz ochronny ma lekko kwaśną wartość pH pomiędzy 4,7 a ok. 5,5. Ponieważ liczne wirusy, bakterie lub drożdżaki potrzebują do rozmnażania pożywki o neutralnej lub zasadowej wartości pH, to nie mogą się w takim środowisku osiedlić. Lekko kwaśne środowisko, jakie zapewnia naturalny kwaśny płaszcz ochronny Twojej skóry, sprzyja zdrowemu mikrobiomowi. To tam osiedlają się mikroorganizmy, które chronią Twoją skórę przed patogenami i szkodliwymi zanieczyszczeniami. Kiedy bariera ochronna skóry jest nienaruszona, kwaśny płaszcz ochronny skóry jest często również zdrowy i funkcjonuje prawidłowo.

Osłabiona bariera ochronna skóry może powodować m.in.:

• suchość skóry
• zaczerwienienia, napięcie i swędzenie
• skłonności do powstawania stanów zapalnych
• nasilenie objawów niedoskonałości skóry i trądziku
• częstsze występowanie kontaktowego zapalenia skóry lub atopowego zapalenia skóry

Jeśli bariera ochronna skóry jest osłabiona, zarazki i bakterie łatwiej wnikają w skórę i mogą wywołać stan zapalny. Skóra traci wtedy również więcej wilgoci przez powierzchnię niż skóra w stanie nienaruszonym. Traci elastyczność i sprężystość oraz jest podatna na wszelkiego rodzaju choroby. Objawami osłabionej bariery ochronnej skóry mogą być zatem nie tylko suchość skóry, podrażnienia i swędzenie, ale także drobne linie i zmarszczki. W przypadku skóry bardzo suchej i osłabionej bariery ochronnej powierzchnia skóry jest często szorstka w dotyku i łuszczy się. W bardzo suchej skórze mogą czasem powstawać drobne pęknięcia, które mogą nawet krwawić.

Aby wzmocnić i chronić barierę ochronną skóry, należy systematycznie o nią dbać i stosować pielęgnację odpowiednią dla danego typu skóry. Bariera ochronna skóry osłabia się przy każdym myciu, ale także przez wpływy środowiska. Można ją chronić przed wysuszeniem, stosując odpowiednie kremy zawierające na przykład ceramidy lub oleje roślinne. Ponadto należy unikać kontaktu z następującymi substancjami:

• zawierające alkohol detergenty lub środki dezynfekujące
• substancje chemiczne, które naruszają płaszcz lipidowy Twojej skóry
• gorąca woda z agresywnymi detergentami (klasyczne mydło, płyn do mycia naczyń, środki do czyszczenia urządzeń sanitarnych).

Większości z tych produktów i tak nie stosuje się na twarz. Ale na staranną ochronę bariery ochronnej skóry zasługują także Twoje dłonie. Wybieraj mydła do rąk, które nie wysuszają skóry i pielęgnuj dłonie dobrym kremem do rąk, który wzmacnia naturalną barierę ochronną skóry.

Kremy, sera i olejki do twarzy dopasowane do danego typu skóry świetnie nadają się do wzmocnienia bariery ochronnej skóry twarzy. Pomocne są tu nie tylko kremy z ceramidami czy olejami roślinnymi. Serum, które wspiera naturalną regenerację skóry i zrównoważony mikrobiom, również świetnie się sprawdzi, jeśli chcesz odbudować barierę ochronną skóry.

Oprócz kontaktu z chemikaliami rozpuszczającymi tłuszcz lub gorącą wodą, barierę ochronną Twojej skóry mogą uszkodzić także nieodpowiednie kosmetyki. Składniki i produkty do pielęgnacji skóry, których należy unikać, to:

• emulgatory (emulgatory mogą rozpuszczać w skórze ważne lipidy, które następnie są wypłukiwane podczas kolejnego mycia).
• oleje mineralne uszczelniają powierzchnię skóry i zapobiegają zbyt dużej utracie wilgoci, niestety z czasem skóra zapomina o produkcji wystarczającej ilości własnych lipidów
• zarówno agresywne mechaniczne jak i chemiczne peelingi bardzo obciążają powierzchnię skóry i mogą osłabić Twoją naturalną barierę ochronną
• formuła ze zbyt dużą ilością alkoholu może rozpuścić własne lipidy skóry i w ten sposób nadmiernie wysuszyć skórę - co w rezultacie może uszkodzić barierę ochronną skóry

Uwaga: Krem zawierający oleje mineralne wcale nie musi być szkodliwy. Doskonale chroni przed utratą wilgoci i wpływem czynników zewnętrznych, dzięki czemu może być pomocny w pielęgnacji bardzo suchej skóry lub ewentualnego kontaktu z chemikaliami.

Możesz wspierać nienaruszoną barierę ochronną skóry poprzez stosowanie odpowiednich kosmetyków, które odpowiednio ją nawilżają, chronią kwaśny płaszcz ochronny i stymulują produkcję naturalnych lipidów. Twoja skóra jest również zaopatrywana w składniki odżywcze od wewnątrz. Możesz wzmocnić barierę ochronną skóry od wewnątrz, przestrzegając w codziennym życiu następujących zasad:

• odżywiaj się zdrowo, spożywając optymalną ilość mikroelementów i witamin
• pij dużo płynów (najlepiej dziennie ok. 2 litrów napojów bez cukru, takich jak woda czy herbata)
• ćwicz regularnie na świeżym powietrzu - Twój organizm potrzebuje tlenu do wszystkich procesów regeneracyjnych (pamiętaj, aby odpowiednio chronić skórę przed słońcem)
• unikaj dymu tytoniowego i alkoholu
• woda do kąpieli lub pod prysznicem powinna być raczej letnia
• zamiast zwykłego mydła używaj syndetu o neutralnym PH lub pielęgnującego skórę preparatu oczyszczającego

Barierę ochronną skóry możesz wzmocnić od zewnątrz, wybierając produkty do pielęgnacji skóry zawierające możliwie jak najbardziej naturalne składniki, takie jak oleje roślinne, ceramidy i antyoksydanty. Wiele z tych składników pomoże Ci również odbudować naturalną barierę ochronną Twojej skóry.